با سلام همچنان كه مي دانيم برخي قائل بر اين هستند كه قرآن بازتاب تفكر جاهلي عرب بوده است و در نتيجه...

م ( تحصیلات : فوق لیسانس ، 25 ساله )

با سلام
همچنان كه مي دانيم برخي قائل بر اين هستند كه قرآن بازتاب تفكر جاهلي عرب بوده است و در نتيجه بسياري از مسائل كه در قرآن مطرح شده است مربوط به خرافات همان مردم است. از جمله اين موارد را موضوع هفت آسمان،شياطين،اجنه و.. مي دانند و اين سخن مبتني بر اين فرض است كه قرآن همان سخن پيامبر اكرم ( صلي الله عليه و آله و سلم) است كه بر گرفته از علوم پيرامون شخص پيغمبر اكرم ( صلي الله عليه و آله و سلم) بوده است كه براي من در اين زمينه سوالات و ابهامات سمجي هست كه اميدوارم مرا در اين زمينه ياري فرماييد.
آنچه كه ذهن مرا به خود مشغول كرده تطابق قرآن با علم پيش از قرآن يا حتي علم جديد نيست،تنها من مي خواهم بدانم آيا معارف از اين دست با عقايد آن دوره يعني دقيقا عقايد عرب جاهلي ( نه قبل و بعد از آن) جور در مي آمده يا نه.مي دانيم كه عقايد خرافي و غير خرافي عرب عبارت مي شود از دانسته هاي آنها از دين حضرت ابراهيم و اسماعيل بعلاوه خرافاتي كه خود به آنها افزوده اند بعلاوه اطلاعاتي كه از علماي ديني و همچنين دانشمندان يهودي و مسيحي در آن دوران در اختيار داشته اند.با اين توضيح سوالات خود را در مورد قرآن و علم نجوم مطرح مي كنم:
اگر بخواهيم فرض اين ديدگاه ( استفاده پيغمبر اكرم ( صلي الله عليه و آله و سلم) از علم پيرامون خود ) و علم نجوم آن دوران را مورد بررسي قرار دهيم مي بينيم كه اصولاً كتاب بطلميوس سال ها بعد از قرآن وارد حوزه شبه جزيره شده است پس لاجرم علوم آن دوران مي شود اطلاعات اعراب بعلاوه علوم اديان ديگر.در اين حالت سوالاتي هست.1- آيا دانشمندان مسيحي و يهودي در شبه جزيره از هيئت بطلميوسي اطلاعات داشتند با توجه به كتب مقدس خود) كه اعراب با برخورد با آنها از اين دانسته ها بهره مند شده باشند.2- آيا خود تورات و انجيل تحت تاثير هيئت بطلميوس بوده است يا نه؟3- اصولاً موضوع هفت آسمان ابتدا در كتب آسماني مطرح شده يا در انديشه دانشمندان يوناني يا امثال بطلميوس و ارسطو و...
نكته بعد اين است كه بر فرض بپذيريم كه هيئت بطلميوس در آن دوران رواج داشته است اكنون بايد آن را با قرآن مقايسه كرد كه در اين زمينه نيز سوالاتي پيش مي آيد.در هيئت بطلميوس هفت فلك براي ماه و خورشيد و پنج سياره ديگر وجود دارد كه هر يك بر ديگري محيط است و در فلك هشتم ستارگان قرار دارند و در فلك نهم فرشتگان و در فلك دهم جايگاه خداوند است.در اين فرض فلك هشتم مرز بين عالم مادي و غير مادي است.در قرآن نيز ما با هفت آسمان مواجه هستيم كه آسمان دنيا با ستارگان زينت داده شده اند.اگر دنيا را پايين تر ترجمه كنيم در آن صورت با هيئت بطلميوس جور در نمي آيد چون آسمان پايين تر در آنجا جايگاه ماه است نه ستارگان.اما سوالي پيش مي آيد و آن اينكه چه قرينه اي براي ترجمه دنيا به پايين تر وجود دارد؟ولي اگر دنيا را همان دنيا ترجمه كنيم به نظرم قضيه بر عكس مي شود.با توجه به اينكه سماوات در قرآن مادي هستند( با توجه به تفسير مرحوم علامه طباطبايي ( ره) در تفسير آيات سوره فصلت و همچنين عبارات نهج البلاغه از ترجمه مرحوم دشتي) آنگاه اگر ما همه اين هفت آسمان مادي را دنيا فرض كنيم ،آسمان دنيا مي شود همان فلك هشتم كه بالاي اين هفت آسمان است كه هم مزين به ستارگان است و هم اينكه مرز بين دنيا و آخرت است و لذا مانع هجوم شياطين به اين آسمان مي شوند تا از آسمان هاي بالاتر ( ملأ اعلي) استراق سمع نكنند.چگونه مي توان اين ديدگاه را رد كرد؟البته نكته اي كه شايد بر اين ديدگاه خدشه وارد كند آن است السما الدنيا با الف و لام آمده كه نشان مي دهد اين آسمان يكي از همان آسمان هاي هفت گانه مذكور است.در نتيجه آسمان دنيا نمي تواند خارج از همين هفت آسمان مثلا آسمان هشتم يا فلك هشتم باشد.
مي خواستم بدانم براي رد اين ديدگاه آيا دليل ديگري وجود دارد.البته مي دانيم نقاط اختلافي ديگري بين قرآن و هيئت بطلميوس وجود دارد مثل شناور بودن ماه و خورشيد در فلك و تفاوت معناي فلك در اين دو ديدگاه و... .( البته اثبات حركت زمين و خورشيد در قرآن براي من مشكل است.) ولي همانگونه كه مشاهده مي شود در اين تعبير رجم شياطين براحتي قابل توجيه است و تازه بر فرض اختلاف با هيئت بطلميوس اين سوال سمج تر پيش مي آيد كه شايد اين تعابير قرآن با همان اختلافاتي كه دارد، درست است كه با هيئت بطلميوسي جور در نمي آيد اما ممكن است با نجوم پذيرفته شده در آن دوره كه احتمالاً لزوماً منطبق با نظرات بطلميوس نبوده جورد در بيايد.لطفا مرا هر چه زودتر در اين زمينه كمك كنيد چون اگر اين حرف ها درست باشد هه چيز پا در هوا مي شود و نه قرآن، قرآن مي ماند و نه تعريفي كه ما از انسان و خدا و جهان داده ايم صحت داردو همه چيز تاريك مي شود.نه هدفي،نه آرماني،نه حركتي به سوي تعالي و...

مشاور (hassan najafi)